Divan edebiyatındaki nazım türlerinden olan gazelin ne olduğunu, özelliklerini ve türlerini sizlerle paylaşacağız.
Gazel; divan şiirinde en çok kullanılan nazım şekillerindendir. Gazelin beyit sayısı 5 ila 15 beyit arasında değişir.
Gazelin konusu daha çok güzellik, aşk, acılar, şarap, eğlence ve keyiftir. En önemli gazel şairleri Fuzuli, Baki, Taşlıcalı Yahya ve Şeyh Galip’tir.
Gazelin özellikleri şunlardır;
– Gazelin beyit sayısı 5 ile 15 arasında değişir.
– Gazelin ilk beyiti kendi arasında kafiyelidir. Gazelin kafiye düzeni; aa, ba, ca, da, ea, fa biçimindedir.
– Gazelin ilk beytine matla adı verilir.
– Gazelin son beytine makta adı verilir.
– Şairin isminin geçtiği beyite taç beyit adı verilir.
– Gazelin en güzel beytine beytü’l-gazel denir. Bu beyte Şah beyit de denir.
– Gazelde anlam bütünlüğü bulunmaz.
– Bir gazelin bütününde aynı konu işleniyorsa, böyle gazellere yek-ahenk gazel denir.
Gazel Türleri İse Şunlardır;
Aşıkane Gazel: Aşk ile ilişkili keder, yakarma, acı gibi duygu dolu düşüncelerin işlendiği gazel türüdür. Âşıkane gazelin en önemli ismi Fuzulidir.
Rindane Gazel: Dünya malları, şöhret, yaşama aşkı gibi konuların işlendiği gazel türüdür. Rindane gazelin en önemli ismi Baki’dir.
Hikemi Gazel: Özlü sözler barındıran, ahlaksal öğeler barındıran gazel türüdür. Bu gazelin en önemli ismi Nabi’dir.
Şuhane Gazel: Sevgi, aşk gibi duygusal durumları çapkın bir anlatımla işleyen gazel türüdür. Bu tür gazelin en önemli ismi Nedim’dir.
Bir yanıt bırakın